Si parashikohet ecuria e sektorit të ndërtimit në vitin 2019. Aktorët e tregut nuk presin më shumë shitje, madje Sokol Kika thotë se dy muajt e fundit kanë parë stanjacion të frikshëm. Por, gjithsesi taksat e shtuara pritet të ushtrojnë presion për rritje të mëtejshme të çmimeve. Arben Dervishi paralajmëron se nëse Bashkia do të vazhdojë që të japë leje për godinat e larta, do të ketë flluskë…
Prej gjysmës së dytë të vitit 2016, sektori i ndërtimit, veçanërisht segmenti i godinave rezidenciale, filloi të lulëzojë në kryeqytet. Prej vitesh, ofertat e reja kishin munguar në zonat e qendrës së Tiranës, për shkak të memorandumit të lejeve të ndërtimit. Edhe dy vitet që do të vinin do të cilësoheshin nga aktorët e tregut si të suksesshme në shitje, edhe pse burimet e financimit si të investitorëve, ashtu edhe në blerje, kanë ngritur pikëpyetje.
Termi kantier ndërtimi po i shkon gjithnjë e më përshtat qytetit të Tiranës, ku vetëm për 9 muajt e parë të vitit 2018 u dhanë 268 leje ndërtimi. Prej 1 janarit të 2016-s dhe deri në 9-mujorin e 2018-s janë dhënë në total 1341 leje të reja ndërtimi për banesat rezidenciale me një sipërfaqe totale që i kalon 1.1 milionë metra katrorë.
Gjatë kësaj periudhe nuk janë rritur vetëm lejet e ndërtimit. Rritja e ofertës në patundshmëri u shoqërua edhe me rritje çmimesh. Brenda Unazës së Vogël të Tiranës është e pamundur të gjesh oferta në 1200 euro për metër në katror, ndërsa më pranë qendrës, çmimet arritën deri në 2700 euro m². Ndërtimet shumëkatëshe (kullat) do të jenë deri në 4000 euro.
Në 2019-n do të vijojë ndërtimi i projekteve, mirëpo aktorët e tregut në sektorin e ndërtimit rezidencial, por edhe agjencitë e pasurive të paluajtshme nuk e presin me optimizëm ecurinë e shitjes.
Së pari, ata sjellin si argument vitin zgjedhor dhe pasiguritë politike. Dhjetori ishte një muaj protestash. Sipas ndërtuesit Sokol Kika, biznesi është i ndjeshëm dhe tregu reflekton menjëherë.
Së dyti, ka një mospërputhje midis asaj çka po ofrohet nga ndërtuesit dhe asaj çka kërkohet nga individët. Sipas agjencive të pasurive të paluajtshme, por edhe ndërtuesve, individët kërkojnë apartamente me çmime ekonomike, ndërsa apartamentet brenda Unazës së Tiranës po vijnë me çmime më të larta.
Ata parashikojnë se do të ketë ecuri pozitive për shitjet në zonat me çmime mesatare nga 700-900 euro për metër në katror, por parashikojnë stanjacion për ndërtimet në qendër dhe kullat.
Por edhe pse ata presin që kërkesa të jetë e vakët, taksat e larta nuk do të lejojnë që ndërtuesit të ulin çmimet, madje ato mund të vijojnë rritjen, duke reflektuar taksën prej 3% të strehimit social. Taksat kanë qenë një ndër shqetësimet kryesore të sektorit. Fillimisht ishte taksa e infrastrukturës, e cila nga 4% mbi kostot e ndërtimit u bë 8% mbi çmimin e shitjes dhe paguhet para fillimit të ndërtimit. Përveç kësaj, është propozuar edhe një taksë e re për strehimin social prej 3% të sipërfaqes në natyrë të ndërtimit. Taksa e re, sipas ndërtuesve, do të rrisë sërish kostot e ndërtimit dhe do të kalojë te çmimi final i apartamentit.
Arben Dervishi, përfaqësues i Shoqatës së Ndërtuesve, tha për “Monitor” se po vazhdojnë përpjekjet në Gjykatën Kushtetuese për ta kthyer mbrapsht ligjin, i cili, sipas tij, është një ligj diskriminues dhe nuk mund të paguajë vetëm një grup për një problematikë që i takon së gjithë shoqërisë.
jë tjetër faktor që ka ndikuar në çmime është kursi i këmbimit. Nënçmimi i valutave në vend ka luajtur rol në shtrenjtimin e çmimeve të apartamenteve. Prej shumë vitesh, pasuritë e paluajtshme në vend shiten në valutën euro. Arsyeja kryesore e përdorimit të euros si valutë në transaksionet e kompanive të ndërtimit ka qenë qëndrueshmëria e euros në tregun vendas. Përpara vitit 2016, euro këmbehej në nivelin e 139-140 lekëve dhe kishte luhatje të lehta për shkak të efekteve sezonale, në muajt e verës dhe festave të fundvitit. Për shkak të vlerësimit të euros, që u përshpejtua edhe më tepër gjatë 2018-s, kompanitë e ndërtimit patën edhe një zhvlerësim të të ardhurave nga shitjet. Aktorët e tregut thonë se rritja e çmimeve ka qenë edhe pasojë e amortizimit të zhvlerësimit të valutës. (Monitor)