Pak më shumë se një vit më parë, një ligjvënës i shquar europian u bëri thirrje kolegëve të sapo zgjedhur për ta ndihmuar atë të heqë qafe bllokun nga “konkurrenca e ashpër” me Kinën.
Përballë kësaj, ftesa për një ngjarje të Grupit të Miqësisë BE-Kinë ishte biznesi si zakonisht në Parlamentin Europian. Shumë të ashtuquajtura grupe miqësie kërkojnë të promovojnë lidhjet kulturore dhe ekonomike midis BE dhe vendeve duke filluar nga Emiratet e Bashkuara Arabe në Tajvan.
Drejtuesi i saj, një konservator çek i profilit të lartë me emrin Jan Zahradil, ishte nënkryetar i Komitetit të fuqishëm të Tregtisë Ndërkombëtare të Parlamentit. Si i tillë, ai ishte në gjendje të vlerësonte me vendimet tregtare të BE dhe mund të merrte qasje në dokumentet e ndjeshme të negociatave nga Komisioni Evropian.
Sekretari i përgjithshëm i grupit ishte Gai Lin, një shtetas kinez i cili kishte ndihmuar në organizimin e më shumë se një duzine udhëtimesh në Kinë për ligjvënësit e BE gjatë dekadës e gjysmë të fundit dhe u fut në rrjetin e gjerë të Pekinit të institucioneve të fuqisë së butë.
Në ftesën e tij, Zahradil la të kuptohet në avantazhin e dhënë nga pozicioni i tij anëtarëve të ardhshëm. Ai premtoi të përdorë “profilin e tij më të fortë politik” për të forcuar lidhjet BE-Kinë, veçanërisht në fushat e “tregtisë dhe politikës mjedisore” – kjo e fundit një zonë mjaft e diskutueshme në fillim të bisedimeve tregtare.
Një vit më pas, grupi i Zahradil ka qenë nën vëzhgim të ashpër për shqetësimet se ai është shumë afër Pekinit dhe mund t’i japë Kinës një avantazh në bisedimet e vazhdueshme tregtare me Brukselin. Një eurodeputet i vjetër që drejton delegacionin zyrtar të Parlamentit për komunikim me Kinën, si dhe figura të tjera parlamentare dhe grupe mendimore pranë institucionit të politikës së jashtme të SHBA, thonë se grupi është pjesë e një plejadë organizatash, të lidhura lirshëm ose në mënyrë të qartë me Kinën, që kërkojnë të avancojnë axhendën e Pekinit jashtë vendit.
Ata tregojnë se grupi ka rritur aktivitetet e tij në një kohë kur Pekini është rritur më këmbëngulës në politikën e jashtme, me BE që akuzon Kinën për përhapjen e dezinformatave.
Zahradil hodhi poshtë pretendimet se pozicioni i tij i kishte dhënë atij hyrje të privilegjuar në informacion mbi politikat e BE të Kinës. “Unë nuk i mbuloj posaçërisht dosjet e Kinës,” i tha ai POLITICO në një përgjigje me postë elektronike ndaj pyetjeve. “Unë nuk kam qasje në ndonjë informacion të klasifikuar ose konfidencial mbi këtë çështje, përveç [burimeve] të hapura ose materialeve të Parlamentit Evropian të arritshëm për publikun.”
Por ndërsa BE rishikon marrëdhëniet e saj me Kinën në mes të një negociimi të diskutueshëm tregtar dhe dyshimeve për shkelje të të drejtave të njeriut, ndikimi i Pekinit brenda Parlamentit Evropian ka ndezur këmbanat e alarmit.
“Ne të gjithë e kuptojmë se ka njerëz jashtë që duan të përmbysin sistemin dhe proceset tona demokratike,” tha Raphaël Glucksmann, një ligjvënës socialdemokrat francez që kryeson një Komitet të ri Special për Ndërhyrjen e Jashtme në të gjitha Proceset Demokratike në BE. “Ka të bëjë me kërcënime që janë brenda institucioneve dhe brenda Parlamentit.”
Zyrtarët e parlamentit që kërkuan të mos emëroheshin nga shqetësimi se mund të vuanin hakmarrje politike thanë se grupi i miqësisë kërcënoi interesat e BE sepse pozicionet e tij pasqyrojnë axhendën e Pekinit dhe për shkak të pozitës së udhëheqësit të tij në komitetin e tregtisë.
“Unë shpejt kuptova që ky grup nuk ishte diçka me të cilën dëshironim të shoqëroheshim,” tha një zyrtar i cili mori pjesë në ngjarje në Tetor 2019.
Të tjerët thanë se grupi përshtatet me përpjekjet në rritje nga Pekini për të forcuar ndikimin e tij në Bruksel – përpjekje që kanë arritur gamën nga financimi i grupeve studimore në spiunazh të dyshuar që synon institucionet e BE.
Shtatorin e kaluar, shërbimet e sigurisë belge hapën një hetim ndaj një ish-diplomati të Mbretërisë së Bashkuar dhe ish-zyrtarit të Komisionit Evropian me dyshimin se ai po kalonte informacione të ndjeshme në këmbim të shpërblimit. Dhe në fillim të këtij viti, prokurorët gjermanë filluan një hetim ndaj Gerhard Sabathil, një ish zyrtar i BE, i akuzuar për kalimin e informacionit në Kinë, megjithëse ai hetim tani është hedhur. Nuk ka asnjë sugjerim që Zahradil të jetë përfshirë në ndonjë aktivitet të tillë.
Shpejt u dallua nga grupet e tjera falë nivelit të aktivitetit të saj. Kishte udhëtime të shumta në Kinë – 15 në total, të gjitha me ftesë të institucioneve kineze – dhe grupi mori pjesë në ngjarje të mëdha si ceremonia e hapjes olimpike të Pekinit 2008 dhe ceremonia e hapjes së vitit 2019 të Forumit të Rripave dhe Rrugëve për Bashkëpunim Ndërkombëtar.