Ngadalësimi i inflacionit që ra në 9.2% në dhjetor nuk ka gjasa të jetë i mjaftueshëm për të bindur Bankën Qendrore Europiane që të ndalojë rritjen e normave të interesit.
Franziska Palmas, ekonomiste e lartë për Europën në grupin kërkimor Capital Economics, tha: “BQE ka të ngjarë t’i përmbahet retorikës së saj të ashpër në një afat të afërt, pavarësisht rënieve të mëdha – dhe gjasave për rënie të mëtejshme të mprehta këtë vit.”
Pse rëniet nuk janë të mjaftueshme për të bindur BQE-në të ndryshojë rrugën?
Ndërsa rënia e çmimeve të karburanteve dhe subvencionet e qeverisë për të ndihmuar bizneset dhe familjet me fatura më të larta të energjisë kanë ulur normat totale të inflacionit , presionet themelore të çmimeve mbeten të forta.
Berlini pagoi pjesën më të madhe të faturave të gazit të familjeve për dhjetorin, të cilat ekonomistët e Commerzbank vlerësuan se rrëzuan 1.2 pikë përqindje nga norma e harmonizuar e inflacionit total. Norma ra në 9.6 për qind, nga 11.3 për qind muajin e kaluar.
“Ky vit do të jetë kryesisht për t’iu nënshtruar inflacionit dhe për të parë saktësisht se çfarë e shtyn atë,” tha Paul Hollingsworth, kryeekonomist europian në bankën franceze BNP Paribas.
Që BQE të ndryshojë rrugën, vendosësit e normave do të duan të shohin një rënie të konsiderueshme të normës bazë dhe masa të tjera të presioneve inflacioniste afatgjata, si rritja e pagave.
Ata do të jenë gjithashtu në kërkim të shenjave se mbështetja e qeverive për familjet dhe bizneset që po luftojnë me çmimet e larta të energjisë po rrit kërkesën. Christine Lagarde tha në një intervistë për gazetën kroate Jutarnji List: “Ne duhet të jemi të kujdesshëm që shkaqet e brendshme [të inflacionit] që po shohim, të cilat lidhen kryesisht me masat fiskale dhe dinamikën e pagave, të mos çojnë në rrënjosjen e inflacionit. ”
Çfarë vjen më pas për inflacionin në Europë?
Në muajt në vijim priten rënie të mëtejshme, pas rënies së çmimeve të energjisë që nga fillimi i vitit. Ndikimi i rritjes së kostove të energjisë vitin e kaluar pas pushtimit rus të Ukrainës gjithashtu së shpejti do të bjerë jashtë indeksit, duke ulur ndjeshëm shifrën kryesore.
Carsten Brzeski, kreu i kërkimit makro në bankën holandeze ING, parashikoi se inflacioni i zonës së euros mund të bjerë përsëri në objektivin prej 2 për qind të BQE-së deri në fund të 2023. Nëse rënia e fundit e çmimeve të gazit vazhdon, BQE-ja pothuajse me siguri do të duhet të ulë parashikimet e saj të inflacionit për këtë vit.
Banka qendrore tha në dhjetor se çmimet do të rriteshin 6.3 për qind gjatë vitit 2023, bazuar në supozimin për çmimet e gazit natyror në mesatarisht 124 euro për megavat orë gjatë gjithë këtij viti. Por çmimi i kontratës standarde holandeze të gazit europian TTF ka rënë rreth 10 për qind këtë javë në vetëm 69.70 €/MWh që nga pasditja e së enjtes – një nivel 80 për qind nën nivelin më të lartë të gushtit prej 340 euro/MWh.
“Projeksionet e vetë BQE-së për inflacionin janë aktualisht shumë të larta, vetëm duke gjykuar nga supozimet teknike për çmimet e gazit dhe naftës dhe ku janë aktualisht këto çmime”, tha Brzeski.
Çfarë do të thotë kjo perspektivë për normat e interesit?
Vitin e kaluar, BQE-ja iu përgjigj rritjes së inflacionit duke rritur normat e interesit me një ritëm të paprecedentë, duke rritur normën e saj të depozitave nga minus 0.5 për qind në korrik në 2 për qind deri në fund të vitit.
Presidentja e BQE-së Christine Lagarde tha në dhjetor se tregjet po nënvlerësonin se sa më të larta do të rriteshin kostot e huamarrjes, duke shtuar: “Ne duhet të presim të rrisim normat e interesit me një ritëm prej 0.5% për një periudhë kohe”.
Pa rënie më të mprehta të masave të presioneve themelore të çmimeve, pritshmëritë e tregjeve dhe të ekonomistëve për normat e interesit të eurozonës nuk ka gjasa të zhvendosen shumë.
“Gjithçka është shumë mirë duke u kthyer në inflacionin 3 ose 4 për qind,” tha Hollingsworth. “Por mund të jetë më e vështirë për të zbritur në 2 përqind, veçanërisht nëse ka një recesion më të butë se sa pritej.”
Ai shtoi: “Ne me të vërtetë duhet të shohim uljen e çmimeve të shërbimeve dhe rritjen e pagave për të bindur BQE-në se ka bërë mjaftueshëm.”