…Ata
që janë marrë me jetëshkrimin e këtij shenjti, psh studiuesi italian Gamboso
etj, që i janë referuar kronistit padovas, bashkëkohës me Shna Ndoun,
Ronaldinos, mes të cilëve dhe prifti kosovar Don Lush Gjergji, e përcaktojnë
kështu: “Ne sot kemi dy “Shna Ndue”, atë të përshpirtësisë popullore dhe atë të
historisë. E para, e paraqet Shna Ndoun me Jezusin fëmijë në dorë, me Bibël, me
Lule…i bukur, i ri, mrekullibërës, shenjt i shpejtë, një lloj “ndihmë e parë”,
ndërmjetësues për shëndet, punë, fat në jetë, “mesit” i mrekullueshëm për
martesa…Me një fjalë shenjt i të gjithëve, për të gjitha!
Shna Ndou historik, në rrethin familjar si kandidat dhe meshtar augustinin,
pastaj françeskan, studiues, shkrimtar, predikator, teolog, por dhe misionar e
martir, pendestar i madh, udhëtar i palodhshëm, njeriu që vuajti shumë…
Në mes të këtyre “dy Shna Ndout”, njerëzit gjithmonë kanë dëshiruar të
zbulojnë, ndriçojnë dhe bëjnë të tyren Shna Ndoun “ e tretë”, si kombinim dhe
perplotësim në mes përshpirtësisë popullore dhe historisë kohore.
Ka lindur para 800 viteve më 15 gusht 1195 në Lisbonë të Portugalisë. Me
prindër Martin Bulioni dhe Maria lind. Taveira Bulioni. U pagëzua me emrin
Ferdinando (në gjuhë vizigote me domethënien “kërkusi apo luftëtari i paqes”.
Por biri i kësaj familje me tradita luftarake do të merrte tjetër drejtim në
jetë, do të ketë një luftë shumë më të vështirë, kundër Djallit, mëkatit, të
keqes, herezive të kohës së tij, me një fjalë, kundër robërisë shpirtërore.
Ndërron dhe emrin në At Antoni, për t’iu ikur tundimeve luftarake të familjes.
Shna Ndou qe legjendë e gjallë në të gjallë të tij, kudo i mirëpritur. Ishte
njeri i Uratës së Madhe, uratë të pafund, kudo e kurdo. Sipas hulumtimeve
shkencore të eshtrave të tij (1981), në gjunjë iu gjetën shenja te dukshme të
gjunjëzimit prej uratëve të shumta. E pikërisht urata dhe pendesa e kanë
ndihmuar që në moshën 36 vjeçare të arrinte shkallën e lartë të
shenjtërisë.
Një vit qëndroj në Padova të Italisë për të sjellë paqen e munguar dhe për të
bërë mrekulli të jashtëzakonshme (34 janë të dokumentuara nga misoni kishtar),
dhe padovasit i dhanë emrin e tyre Shna Ndou i Padovës.
Vdekja e Fra Ndout
Po
sipas studimeve të eshtrave dhe jetëshkrimeve të moçme, ai vdiq për shkak të
punës së tepruar, ushqimit të paktë, mungesës së pushimit. Por vdiç, siç ai
dëshironte në Padova, duke folur para Zojës Mari, me sytë hapur kah shikonte e
shijonte Jezu Krishtin. Ishte 13 qershor 1231, ora 16.00. vetëm 36 vjeç…
Një vit më pas Papa Gregori IX e kanonizon në shenjt, ndërsa më 8 prill 1263
eshtrat e tij u bartën në Bazilikën kushtuar atij në Padova, një vend ky që
peligrinohet çdo vit nga të paktën 4 milion vetë. Legjenda thotë se me rastin e
shenjtërimit të tij këmbanat e Lisbonës binin vetë pa i prekur njeri me dorë.
Po ditën e bartjes së eshtrave Ministri General i Rregullit, kur hapi arkivolin
e Shna Ndout, thirri i emocionuar: “ O gjuhë e bekuar, tani mund ta kuptojmë sa
të mëdha kanë qenë para Zotit meritat e tua!”. Dhe kështu, gjuhën mrekullisht
të freskët, e vunë në një relikviar, që edhe sot ruhet në Bazilikën e tij në
Padovë.
Papa Piu XII (më 16 janar 1946) e ka shpallur Doktor të Kishës, kur përgjatë 20
shekujve krishtërim njihen 32 të tillë.
Kësisoj Fenomeni i Shnandout, deri diku, mund të kuptohet, por kurrë nuk mund
të spjegohet. Nderimi i tij është fenomen fetaro-popullor. Miliona njerëz janë
“miqësuar” aq sa nuk mund të jetojnë pa të. Mbase, kjo, popullariteti, është
mrekullia më e madhe e Tij.
Si dikur, ai është i gjallë dhe sot, i pranishëm dhe veprues në kishë, në çdo
rast e nevojë…)