Prej muajsh tashmë e gjithë bota është përfshirë nga pandemia e koronavirusit, një virus për të cilin ende vijojnë studime për të kuptuar veprimin e tij dhe pasojat që lë, si dhe përpjekje për gjetjen e një vaksine që do të shpëtonte botën.
Një kategori e prekur nga COVID-19 dhe që ende kërkon studime është ajo e grave shtatzëna të cilat infektohen nga virusi dhe a lë pasoja tek fëmijët që lindin. Në një bisedë me tirananews.al, pediatrja Zerina Sheme na tregon risitë nga shkenca dhe studimet që janë kryer por që ende ka nevojë për të kuptuar më shumë. Në përgjithësi mendohet se kur nëna shtatzënë kalon COVID-19 nuk lë pasoja tek foshnja që lind.
-Doktoresha kemi parë studime të ndryshme që janë realizuar për COVID-19 dhe fëmijët ku rreziku për ta i komplikacioneve është më i ulët. Ndërkohë një tjetër kategori janë nënat e prekura gjatë shtatzënisë me COVID-19. OBSH ka thënë se ato mund të ushqejnë me gji fëmijën e porsalindur, cilat janë këshillat aktuale në botë?
Pasojat afatgjata të ekspozimit të të porsalindurve nga COVID-19 janë akoma të panjohura dhe kërkojnë monitorim të kujdesshëm. Në përgjigje të pandemisë ekzistojnë disa variante për menaxhimin e foshnjave të lindura nga nëna që janë SARS-CoV-2 pozitive. Këto mund të gjenden në literaturën botërore. Për shembull, rekomandimet për vlerësimin e kujdesshëm të nevojës për pajisje mbrojtëse të të porsalindurit, për izolimin e 2 javëve të një foshnje të lindur nga një nënë e prekur, dhe për lejimin e ushqyerjes me gji janë akoma tema të diskutueshme.
-Por çfarë ndodh me fëmijë të lindur nga nëna që kanë kaluar COVID-19 gjatë shtatzënisë, a lë pasoja tek foshnja?
Kohët e fundit është botuar një krahasim ndërkombëtar i udhëzimeve për COVID-19 tek të sapolindurit për të informuar komunitetin e neonatologëve për ndryshimet në menaxhim të kësaj situate. Ky bashkëpunim përfshiu 20 vende nga 6 kontinente dhe krahasoi udhëzimet kombëtare dhe lokale mbi menaxhimin e të porsalindurve në pandeminë e hershme COVID-19. Shumica e rekomandimeve sugjerojnë që foshnjat asimptomatike të mos ndahen nga nëna e tyre dhe mund të ushqehen me gji me masa paraprake higjienike. Kjo lidhet edhe me testimin viral, këshillat për përdorimin e pajisjeve mbrojtëse personale dhe vizitat në familje. Raporte të tilla shkëmbejnë informacion ndërkombëtar, në kohë reale me bazë konsensusi.Foshnjat e lindura nga gratë me COVID-19 treguan pak fenomene anësore, sipas një raporti , deri në moshën tetë javë.
-Çfarë thotë ky studim?
Studimi, i udhëhequr nga studiuesit në University of California, San Francisco, sugjeron që foshnjat e lindura nga nënat e infektuara me virusin zakonisht shërohen gjashtë deri në tetë javë pas lindjes, megjithatë ato trajtoheshin me kujdes të veçantë dy javë para se të lindin.
Midis 263 foshnjave në studim, rezultuan pa ndryshime., duke përfshirë lindjen e parakohshme, pranimin e NICU dhe sëmundjen e frymëmarrjes – nuk ndryshuan midis atyre të lindur nga nënat me test pozitiv për SARS-CoV-2, dhe atyre të lindur nga nënat që janë test negativ. Asnjë pneumoni ose infeksion i rrugëve të poshtme të frymëmarrjes nuk u raportua gjatë moshës tetë javëshe. Studimi është botuar si një dorëshkrim i pranuar para publikimit në Sëmundjet Klinike Infektive.
Citoj nga studimi: “Foshnjat kanë ecuri të mirë, dhe kjo është e mrekullueshme”, tha autori kryesor Valerie J. Flaherman, MD, MPH, profesor i asociuar i pediatrisë dhe i epidemiologjisë dhe biostatistikës në UCSF. “Kur koronavirusi goditi për herë të parë, kishte kaq shumë enigma që lidheshin me të, por nuk kishte pothuajse asnjë informacion se si COVID-19 ndikon tek gratë shtatzëna dhe të porsalindurit e tyre.
Studimi i ardhshëm është pjesë e një projekti kombëtar të udhëhequr nga UCSF të quajtur PRIORITY (Regjistri i Rezultateve të Shtatzanave me coronavirus), i cili filloi në Mars 2020, menjëherë pasi shpërtheu pandemia në Shtetet e Bashkuara. Projekti është hartuar për gratë shtatzëna me COVID-19 të dyshuara ose të konfirmuara, me qëllim për të kuptuar më mirë sesi gratë shtatzëna dhe pas lindjes dhe foshnjat e tyre preken nga virusi.
Dihet që gratë shtatzëna kanë ndryshime në sistemin e tyre imunitar që mund të rrisin rrezikun e sëmundjes së rëndë nga viruset e gripit. Në shpërthimet e së kaluarës, gratë që kaluan grip gjatë shtatzanisë kanë qenë në rrezik më të lartë për shtrim në spital, abort spontan ose lindje të vdekur, dhe foshnjat e tyre kanë pasur më shumë gjasa të kenë defekte të lindjes.
Kjo mbetet pjesa në vazhdim e studimit.
Ndërsa studimet kanë raportuar se infeksioni amtar SARS-CoV-2 rrit rrezikun e lindjes së parakohshme dhe mund të transmetohet nga nëna tek foshnja, rreziqet e përgjithshme për foshnjat nuk ishin të njohura dhe pothuajse nuk ka informacion në dispozicion se si ndikon COVID-19 tek foshnjat ndërsa rriten.
New Journal raporton për lindjet e gjalla midis 179 nënave me një test pozitiv për SARS-CoV-2 dhe 84 nënave që kishin një test negativ. Lindjet ndodhën në më shumë se 100 spitale të SHBA. Mesatarisht, nënat ishin rreth 31 vjeç. Në mesin e grave me test pozitiv, 146 (81 përqind) ishin simptomatike; midis atyre që ishin negativë, 53 (63 përqind) kishin shenja të përgjithshme .
Nga 263 foshnje në total, 44 nuk u raportuan pneumoni ose infeksione të traktit të poshtëm të frymëmarrjes gjatë studimit. Midis 56 foshnjave të vlerësuara për infeksion të frymëmarrjes së sipërme, u raportua në dy foshnje me nëna pozitive në COVID, dhe në një me një nënë COVID-negative.
-Pra mund të themi si konkluzion të këtij studimi se incidenca është e ulët?
Midis foshnjave të lindura nga nëna që kanë rezultuar pozitivë, incidenca e vlerësuar e një testi pozitiv të foshnjës SARS-CoV-2 ishte e ulët në 1.1 përqind. Konkluzioni i këtij studimi thotë se COVID nuk dukej të ndikonte në ato foshnje. Autorët thonë se në përgjithësi, gjetjet fillestare në lidhje me shëndetin e foshnjave janë qetësuese. Por është e rëndësishme të theksohet se shumica e këtyre lindjeve ishin nga infeksionet në tremujorin e tretë. Studimi thotë se rezultatet nga grupi ynë i plotë do të japin pasqyrën e plotë të rreziqeve gjatë gjithë shtatzënisë. Dy foshnje të lindura nga nëna që rezultuan pozitive në tremujorin e tretë u raportuan të kishin defekte të lindjes, secila me anomali të shumta kongjenitale të raportuara (njëri kishte anomali kardiake, vertebrale, renale dhe pulmonare, ndërsa tjetri kishte anomali në fytyrë, gjenitale, renale, tru dhe zemër ). Një nënë që ishte test negativ raportoi një foshnjë me anomali gastrointestinale, renale dhe kardiake.
-Sa na shërbejnë këto gjetje?
Studiuesit thanë se gjetjet mund të ndihmojnë në informimin e udhëzimeve dhe politikave kombëtare dhe ndërkombëtare, por gjithashtu vunë në dukje disa kufizime të studimit. Midis atyre, testet për infeksion mund të paragjykohen nga rezultate false-pozitive ose false-negative. Në maj, PRIORITY nisi një projekt të ri për të rritur regjistrimin e grupeve të nënpërfaqësuara – dhe vuri në dukje se kërkohen studime të mëtejshme mbi incidencën e foshnjave pas infeksionit të nënës. / tirananews.al