“Unë vij në trojet tuaja të lindjes për t’ju thënë personalisht se jam i pikëlluar, t’i lutem Zotit për falje, shërim dhe pajtim, t’ju tregojë afërsinë time, të lutem me ju dhe për ju”.
Këto janë fjalët e Papa Françeskut drejtuar Maskëacis, në fjalimin e parë të udhëtimit të tij, të cilin ai e përkufizoi si një “pelegrinazh pendimi”, mes popujve autoktonë të Kanadasë.
Në zonën e banuar nga indigjenët Cree, qëndron “shkolla rezidenciale” Ermineskin, aktive nga 1895 deri në 1975. Ka pasur abuzime dhe mbipopullim në objekt.
“Prisja të vija mes jush. Prej këtu, nga ky vend mjerisht ndjellës, do të doja të filloja atë që kam në zemër: një pelegrinazh pendese. Unë vij në trojet tuaja të lindjes për t’ju thënë personalisht se jam i pikëlluar, t’i lutem Zotit për falje, shërim dhe pajtim, për t’ju treguar afërsinë time, për t’u lutur me ju dhe për ju”, tha Papa në takimin me popullsinë indigjene të Kombit të Parë, Metis dhe Inuit në Maskëacis, “kodrat e ariut” në gjuhën Cree, 70 kilometra në Edmonton.
“Kujtimi i mokasinave, simbol i vuajtjes” – “Mbaj mend takimet që pata në Romë katër muaj më parë”, kujton ai.
“Më pas m’u dhanë dy palë mokasina, shenjë e vuajtjes së fëmijëve indigjenë, veçanërisht atyre që fatkeqësisht nuk u kthyen më në shtëpi nga shkollat rezidenciale. Më kërkuan të ktheja mokasinet sapo të mbërrija në Kanada.”
Më pas m’u dhanë dy palë mokasina, shenjë e vuajtjes së fëmijëve indigjenë, veçanërisht atyre që fatkeqësisht nuk u kthyen më në shtëpi nga shkollat rezidenciale.Më kërkuan të ktheja mokasinet sapo të mbërrija në Kanada.”
Dhe Papa i drejtohet në fund të fjalës së tij, nënës vendase që ia kishte dhënë, Marie-Anne Day Walker-Pelletier.
“Dhe është ai simbol, shpjegon ai, që “më ka ringjallur dhimbjen, indinjatën dhe turpin gjatë muajve të fundit. Kujtimi i atyre fëmijëve ngjall pikëllim dhe na nxit të veprojmë në mënyrë që çdo fëmijë të trajtohet me dashuri, nder dhe respekt.”
“Por ato mokasina na flasin gjithashtu për një udhëtim, për një udhëtim që duam ta bëjmë së bashku. Të ecim së bashku, të lutemi së bashku, të punojmë së bashku, në mënyrë që vuajtjet e së kaluarës t’i lënë vendin një të ardhmeje drejtësie, shëruese dhe pajtimi”.
Mea culpa e Papa Françeskut – Është e nevojshme të kujtojmë se si politikat e asimilimit dhe çlirimit, që përfshinte edhe sistemin shkollor rezidencial, kanë qenë shkatërruese për njerëzit e këtyre trojeve”, tha Françesku dhe kujton historitë e të mbijetuarve “sesi politikat e asimilimit kanë përfunduar duke margjinalizuar sistematikisht popujt indigjenë; sesi edhe përmes sistemit shkollor rezidencial, gjuhët dhe kulturat tuaja janë denigruar dhe shtypur; sesi fëmijët kanë vuajtur fizikisht dhe nga abuzimi verbal, psikologjik dhe shpirtëror; sesi u larguan nga shtëpitë e tyre kur ishin të vegjël dhe sesi kjo shënoi në mënyrë të pashlyeshme marrëdhëniet midis prindërve dhe fëmijëve, gjyshërve dhe nipërve”.
Dhe në fund vjen ndjesa e vërtetë e Papës.
“Hapi i parë i këtij pelegrinazhi pendues mes jush, thotë ai mes duartrokitjeve të të pranishmëve, është të rinovoj kërkesën për falje dhe t’ju them me gjithë zemër se jam thellësisht i pikëlluar: Kërkoj falje për mënyrat sesi, për fat të keq, shumë të krishterë kanë mbështetur mentalitetin kolonizues të fuqive që kanë shtypur popujt indigjenë. Jam i trishtuar”.
“Kërkoj falje, veçanërisht shton ai, për mënyrat se si shumë anëtarë të kishës dhe të komuniteteve fetare bashkëpunuan, edhe me indiferencë, në ato projekte të shkatërrimit kulturor dhe asimilimit të dhunshëm të qeverive të kohës, duke kulmuar në sistemin shkollor rezidencial”.
Për Papën ishte një gabim shkatërrues, i papajtueshëm me Ungjillin e Jezu Krishtit dhe ai përsërit me turp dhe qartësi.
“Kërkoj me përulësi falje për të keqen e kryer nga kaq shumë të krishterë kundër popujve indigjenë”.