Shtatëmbëdhjetë ditë në det, kaos, ankth dhe dëshpërim: Drama që rrethon kapitenen gjermane, Carola Rackete, ka ekspozuar cinizmin e fshehur prapa politikës së migracionit europian. BE nuk po shpëton më emigrantët e mbytur dhe numri i refugjatëve vazhdon të bjerë.
Kanë kaluar disa ditë pasi Isaac, Fréderic dhe miqtë e tyre arritën në portin e Lampedusës në bordin e Sea-Watch 3, drejtuar nga Carola Rackete. Ata nuk mund ta besojnë se janë vërtet këtu. Dielli po perëndon dhe temperatura është pak më e durueshme, teksa ulen në shkallët e kishës San Gerlando.
Menjëherë pas orës 9 në mbrëmjen e kësaj të marte ata morën një mesazh në telefon: “Carola libera”. Carola është e lirë. Bëhet fjalë për Carola Rackete, kapitenia 31-vjeçare gjermane e Sea-Watch 3, e cila është bërë rivale e ministrit të Brendshëm italian, Matteo Salvini.
Por emigrantët që qëndrojnë para kishës thjesht e shohin atë si grua pa të cilën asnjëri prej tyre nuk do t’ia kishte dalë për të arritur në Europë. Ata lumturohen shumë kur lexojnë lajmin se ajo është liruar.
“Carola Rackete shpëtoi jetën tone; pa të, të gjithë do të ishim të vdekur”, thotë Fréderic Samassi, një 24-vjeçar nga Bregu i Fildishtë. Ai thotë se kaloi tre vjet në Libi, shumicën e tyre pas hekurave, një provë gjatë së cilës pa shumë ndodhi të tmerrshme. Tani, ai ka arritur qëllimin që kishte imagjinuar kur u largua nga shtëpia e tij në vitin 2016: Europën. Ashtu si shumica e atyre që ishin këtu, ai kaloi pothuajse 17 ditë në bordin e Sea-Watch 3, skena qendrore e dramës europiane. Samassi tregon historinë se si anija e tyre filloi të merrte ujë dy ditë pasi u nis për në det nga Libia. Ai tregon se si u afrua Sea-Watch 3 dhe filluan të bërtisnin me sa kishin mundësi. “Ekuipazhi na dha ujë, ishim gati duke vdekur nga etja,” thotë Isaac Hagan, 21 vjeç, nga Gana. Më pas ata shpërndanë ushqime, rroba dhe ilaçe. “Ata na trajtuan si vëllezër dhe motra.”
Rackete, kapitenia, premtoi t’i çonte në një port të sigurt. Por ditët po kalonin dhe situata në bord u bë gjithnjë e më e papërshtatshme, era e keqe po bëhej e padurueshme. Natën, ata mund të shihnin dritat e Lampedusës dhe disa nga emigrantët donin të hidheshin jashtë dhe të notonin për në breg.
“Ajo do të kishte qenë vetëvrasje”, thotë Hagan. Ai flet për dëshpërimin në bord përpara se Rackete të vendoste të thyente bllokadën e portit, një lëvizje që e transformoi atë në një heroinë europiane për disa dhe një objekt urrejtjeje për të tjerët. Hagen thotë se ai qau shumë kur dëgjoi se ishte arrestuar.
Në mënyrë të ngjashme se si Greta Thunberg është bërë një yll i lëvizjes për të shpëtuar klimën, Rackete është bërë tashmë një ikonë e debatit mbi politikën e refugjatëve. Ajo u bë e famshme si rezultat i videove në të cilat ajo përshkroi me maturi dhe saktësi situatën në bordin e anijes dhe njoftoi planin e saj për të hyrë në portin e Lampedusa, pavarësisht ndalimit nga autoritetet. Fjalia e saj: “Unë po i sjell ata pranë sigurisë ” bëri bujë nëpër botë.
Në të njëjtën kohë, një vrull i urrejtjes drejtuar Rackete ka përmbytur edhe rrjetet e mediave sociale. Ndërkohë, Salvini i referohet asaj si “e paligjshme” dhe një “gjermane e pasur”.
Në një intervistë me DER SPIEGEL, Rackete thotë se roli në të cilin ajo tani e gjen veten nuk është ai që donte. Nuk është “për individë si unë”, thotë ajo.
Por rasti i Sea-Watch 3 dhe Rackete ka hedhur poshtë kontraditat e politikave migrante të Bashkimit Europian. Dhe përsëri ajo ka vënë në qendër të vëmendjes realitetin brutal të asaj që po ndodh në Mesdhe. Gjerësisht, BE-ja lejon që emigrantët të mbyten dhe ndjek një politikë që disa vjet më parë, vetëm populistët e krahut të djathtë guxuan ta propozonin.
Këtë pranverë, BE ndaloi krejtësisht të gjitha përpjekjet për të shpëtuar refugjatët nga Mesdheu dhe tani është duke e monitoruar situatën nga ajri. Gjithashtu po bashkëpunon me rojet bregdetare të Libisë, e cila po zgjeron fushën e saj të përgjegjësisë që nga viti 2017.
Anijet e tyre kapin migrantët jashtë brigjeve të tyre dhe i kthejnë ata, duke i mbyllur nëpër kampe, ku shumë prej tyre u nënshtrohen torturave dhe përdhunimit. Disa thuhet se janë detyruar të marrin pjesë në luftën civile të vendit.
Në të njëjtën kohë, personat privatë që janë nisur për në det që të shpëtojnë emigrantët nga mbytja, janë kriminalizuar nga Italia dhe Malta. Vendet kanë mbyllur portet e tyre për këto anije dhe po ndjekin akuza kundër drejtuesve.
Sipas një sondazhi të kryer nga transmetuesi publik gjerman ARD, pothuajse tre të katërtat e gjermanëve besojnë se migrantët duhet të ndihmohen kur ata hasin telashe në det dhe se ata që i ndihmojnë nuk duhet t’i nënshtrohen ndjekjes penale.
Gjashtëdhjetë e tre përqind e konsiderojnë të gabuar që BE ka ndërprerë përpjekjet për të shpëtuar migrantët.
Realiteti është se nuk ka pothuajse asnjë anije private të ndihmës që aktualisht operon në Mesdhe. Më parë kishte thuajse një duzinë anijesh që patrullonin ujërat në çdo kohë, por tani, nuk ka as edhe një për disa ditë.
Një nga të paktët që ende vepron është Alan Kurdi, nga organizata gjermane Sea-Eye. Pothuajse asnjë vend mesdhetar nuk është i gatshëm të marrë emigrantët që janë shpëtuar nga deti.
Sipas Ministrisë së Brendshme gjermane, tashmë janë diskutuar gjashtë konflikte në të cilat shteti anëtar i BE-së do të pranonte refugjatët nga një anije ndihme.
Në rastin e anijes Rackete, konflikti përfshinte Francën, Portugalinë, Finlandën, Luksemburgun dhe Gjermaninë.
Europa më e ndarë se kurrë për emigrantët
Megjithatë, Europa është shumë e ndarë kur vjen puna për të gjetur një zgjidhje të përbashkët politike për çështjen e emigrantëve.
E vetmja fushë e marrëveshjes duket të jetë lejimi i milicive libiane të bëjnë punën e pistë. Qëllimi kryesor i BE-së duket të jetë parandalimi.
Efektiviteti i tij mund të lexohet në raportin e fundit gjysmëvjetor të hartuar nga Sophia, Operacioni Mesdhetar i BE.
Sipas këtij raporti konfidencial, që DER SPIEGEL ka marrë, migrimi në të gjithë Mesdheun qendror ka rënë 83 përqind brenda një viti.
Një pjesë e këtij reduktimi është rezultat i mbështetjes së zgjeruar për rojet bregdetare të Libisë dhe raporti vë në dukje se janë trajnuar edhe 325 anëtarë të tjerë.
“Prania parandaluese” ka çuar në një reduktim të kontrabandës së njerëzve, armëve dhe naftës, shkroi admirali italian, Enrio Credendino, kreu i operacionit Sophia, në një letër për BE në janar.
“Prania e reduktuar e anijeve të OJQ-ve”, shtoi ai, lejon rolin bregdetar libian të “veprojë në mënyrë më efikase”.
Numrat e bëjnë të duket sikur BE ka qenë e suksesshme në reduktimin e migracionit. Por nuk ka qenë vetëm një reduktim i numrit të migrantëve që rrezikojnë kalimin, ka pasur gjithashtu një rritje të numrit të vdekjeve në mesin e atyre që përpiqen.
Është më shumë se dyfishi i shifrave të tre viteve më parë. Dhe ende ka shumë njerëz që nuk janë të gatshëm ta pranojnë situatën ashtu siç është. Njerëz si Carola Rackete.
Ekkehart Rackete është ulur në kopshtin e tij, në qytetin e Saksonisë së Ulët të Hamburgut, duke u përpjekur të kuptojë të gjithë situatën – kapitenia e anijes në lajme, Carola, vajza e tij, e cila ende ka dhomën e vet në shtëpi.
Ekkehart Rackete, 74 vjec, shërbeu për një kohë në ushtri përpara një karriere në “teknologjinë e mbrojtjes”, siç e përshkruan. Tani është në pension.
Kur e pyetën se si vajza e tij vendosi të qëndronte kundër përballë dikujt si Matteo Salvini, ai përgjigjet: “Kështu është ajo.”
Pasi mbaroi shkollën e mesme, ajo zgjodhi të studionte shkencën nautike. Babai i saj thotë se nuk e di pse vendosi për atë rrugë.
“Carola gjithmonë e dinte atë që donte, dhe ajo doli dhe e bëri atë.”
Rackete thotë se vajza e tij i kapërcen të gjitha pengesat.
Një i njohur i tha Carola Racketes për organizatën Sea-Watch në vitin 2015. Që atëherë, ajo ka marrë pjesë në gjashtë misione dhe ka udhëhequr anijen e saj që në fillim të vitit 2016.
Edhe atëhere, fokusi i saj ishte në shpëtimin e jetëve, thotë zëdhënësi i Sea-Watch, Ruben Neugebauer , duke shtuar se ajo shpërfillte rregullat dhe merrte refugjatët në bord.
Të shtunën, para largimit të saj, ajo ishte në një drekë me prindërit e saj. “Ishim të befasuar”, thotë nëna e Rackete.
“Pas misionit të saj të parë, ajo mendonte ishte përgjegjësi shumë e madhe.”
Prindërit e saj thonë se nuk u përpoqën ta bindnin Rackete të linte misionin, edhe pse e dinin se Italia nuk kishte më për qëllim të lejonte anijet e OJQ-ve në portet e saj.
Një kontrast mirëkuptimi
Ekkehart Rackete thotë se ai nuk e di se ku qendron vajza e tij politikisht, duke shtuar se ajo është e majtë, por aspak militante.
Kontributi i Carola Rackete në librin “Neuland”, në të cilin aktivistët e Sea-Watch shkruajnë për përvojat e tyre, japin më shumë informacion.
Ajo përshkruan se si u lidh me organizatën. “Nëse nuk mund të gjesh ndonjë tjetër që është më i kualifikuar, atëherë do ta bëj unë”, u tha ajo.
Dhe në fakt, ata nuk mund të gjejnë këdo që është “budalla ose aq i çmendur sa të marrë përgjegjësinë për një mision, të cilin askush nuk mund të parashikojë se si do të shkojë”.
Në këtë pjesë, ajo argumenton se duhet të ketë një mision të BE-së për të ndihmuar në shpëtimin e migrantëve që janë në telashe në Mesdhe – ose së paku më shumë fonde duhet t’u vihen në dispozicion organizatave private.
Plus, shkruan ajo, duhet të krijohet një mundësi për të kërkuar azil në Ambasadat jashtë shtetit. Teksti tingëllon pragmatik, ashtu si tingëllon edhe ajo në bisedë, një kontrast i mirëpritur në një debat ku ulëritja është bërë normë.
Nuk ka pothuajse asnjë qeveri në Europë që dëshiron të marrë përgjegjësinë për kushtet në Mesdhe. Dhe liderët politikë të kontinentit janë në pozitë të vështirë: Shumica e votuesve nuk duan që njerëzit të mbyten, por gjithashtu nuk janë të interesuar për politikat e hapura kufitare, që disa aktivistë të refugjatëve po i kërkojnë.
Situata problematike në Mesdhe është më pak produkt i një plani mjeshtëror dhe më shumë rezultat i dështimit: Për vite, BE nuk ka qenë në gjendje të bjerë dakord për një politikë të përbashkët migracioni.
Udhëheqësit nuk mund të bien dakord mbi rregullat e reja për shpërndarjen e refugjatëve, ose për mbrojtjen e kufijve.
Paketa e azilit mbetet e mbërthyer në Këshillin e Europës, organi i fuqishëm i BE-së që përfaqëson udhëheqësit e shteteve anëtare, pa asnjë marrëveshje.
Qeveria gjermane e la vetëm Italinë me emigrantët për disa vjet. Dy vjet më parë, kancelarja Angela Merkel madje shprehu keqardhje që BE, përfshirë Gjermaninë, nuk bëri mjaftueshëm për të mbështetur vendet anëtare në kufirin e jashtëm.
Që atëherë, shumë pak ka ndryshuar.
Për shkak se situata është kaq e komplikuar, Brukseli dhe Berlini shpresojnë ende që vendet në Afrikën e Veriut do e zgjidhin problemin për ta.
Disa vjet më parë, Ministria e Brendshme zhvilloi një plan për dërgimin e atyre që shpëtuan nga Mesdheu në vende si Tunizia, Maroku, Algjeria apo Egjipti – ku Kombet e Bashkuara pastaj mund të kujdeseshin për to.
Megjithatë, vendet afrikane nuk janë të prirura për ta hequr problemin nga duart e Europës.
Efektet e politikave të BE-së
Rasti i Umarit, një shtetas sudanez, emri i të cilit është ndryshuar, është i përshtatshëm për shpjegimin e efekteve të politikave të sotme të migracionit në BE.
Pak para se të fillonte historia e tij e fluturimit, torturës dhe vdekjes, Umari përjetoi një ditë lumturie.
Kjo ditë ishte 20 korrik 2016, kur u martua me gruan e tij Hala. Më shumë se 100 mysafirë kishin ardhur në fshatin e tyre në Janub Kordofan dhe të porsamartuar kishin lënë mënjanë dhuratat dhe paratë që kishinin marrë, për të ndihmuar me financat në jetën e tyre të re.
Gjashtë javë më vonë, ata u nisën në rrugën e tyre drejt Europës.
Umar nuk e dinte në atë kohë se udhëtimi do të zgjaste pothuajse një vit dhe se gruaja e tij nuk do të mbijetonte.
Umari e tregoi historinë e tij në zyrën e Parisit të DER SPIEGEL.
Një arsye që ai dëshiron të ndajë hidhërimin e tij, është sepse është pjesë e një çështjeje që Gjykata Ndërkombëtare Penale në Hagë ka hapur si përgjigje për kushtet në kampet e Libisë.
Prokurorët kombëtarë në Europë kanë paraqitur tashmë raste që pretendojnë krime kundër njerëzimit në Libi.
Që nga qershori, Bashkimi Europian ka qenë i pandehur në këtë rast, nga një ekip avokatësh nën udhëheqjen e juristëve të Parisit, Omer Shatz dhe Juan Branco.
Elementi kryesor i përmbledhjes së tyre prej 241 faqesh është akuza se BE është pjesërisht e fajësuar për krimet në Libi, sepse Brukseli punon së bashku me rojet bregdetare libiane, që sipas të dhënave ligjore, merr pjesë në torturimin, abuzimin dhe vrasjen e refugjatëve .
Trafikantët e qenieve njerëzore organizuan udhëtimin e Umerit dhe Halës, dhe në shtator 2016, kaluan Saharën me një kamion për një ditë e gjysmë pa u ndalur.
Çifti sudanez iu dorëzua pastaj kontrabandistëve libianë, të cilët i ndanë nga njëri-tjetri dhe i vendosën në një kamp.
Ata jetonin në kontejnerë me shumë pak dritë. Umar nuk e dinte se ku ishte gruaja e tij apo se çfarë po bënte.
Ai dëgjoi se gratë refugjate u përdhunuan nga rojet. Shpesh, u tha nga të burgosurit e tjerë, rojet e dehur i përdhunonin gratë para të tjerëve, për t’i poshtëruar.
Pas dy javësh, Umar dhe Hala iu shitën një fermeri si punëtorë, sepse nuk kishin para për të blerë lirinë e tyre.
Umari thotë se gruaja e tij shpërtheu me lot kur e pyeti se çfarë kishte ndodhur me të në kamp.
‘Kushte të ngjashme me kampin e përqendrimit’
Edhe në janar 2017, Ambasada gjermane në Niger raportoi në Kancelari dhe disa ministri të qeverisë së Berlinit për kushtet në kampet e refugjatëve në Libi.
“Fotot dhe videot autentike në telefona celularë dokumentojnë kushtet e kampit të përqëndrimit.”
Gazeta vazhdon: “Ekzekutimet e emigrantëve që nuk mund të paguajnë, torturat, përdhunimet, grabitjet dhe njerëzit që braktisen në shkretëtirë janë ngjarje të përditshme.”
Pas disa muajsh, Umar dhe Hala ishin në gjendje të iknin në Sabratha, një qytet në bregdetin mesdhetar të Libisë.
Ata përsëri i vendosën fatet e tyre në duart e kontrabandistëve të emigrantëve.
Një natë, ata dhe 80 emigrantë të tjerë u ngjitën në një anije peshkimi për udhëtim në Itali.
Pas një ore, kontrabandistët erdhën me një anije të vogël dhe jo shumë kohë më pas, një anije roje bregdetare libiane u shfaq.
Në kuvertë kishte burra të armatosur me armë automatike dhe dy burra me uniforma u hodhën në anijen e peshkimit dhe i urdhëruan ata të ktheheshin.
Incidente të tilla vështirë se janë një gjë e rrallë në Detin Mesdhe midis Libisë dhe Italisë.
Në rastin e Umarit, nuk ka asnjë indikacion se europianët kanë të bëjnë me të. Por avokatët Shatz dhe Branco kanë dokumentuar shumë raste të tjera dhe pohojnë se qendra italiane e shpëtimit (MRCC), me seli në Romë, ka drejtuar në mënyrë të përsëritur anijet që operojnë nga organizatat private larg anijeve të refugjatëve, kështu që rojet bregdetare libiane mund t’i kapin ato dhe t’i sjellin përsëri në Libi.
Sipas dokumenteve të tyre, situata në det është e paligjshme: anijet e rojes bregdetare kanë detyruar anijet e OJQ-ve dhe refugjatët janë kërcënuar me armë.
Një incident, i cili përfshinte sërish Sea-Watch, u përfol në titujt ndërkombëtarë në vitin 2017.
Roja bregdetare libiane kaloi orë duke parandaluar një anije detare që të merrte 150 pasagjerë nga një anije refugjatësh në bord.
Vetëm pas disa orësh anija mundi të shpëtonte 59 vetë, edhe pse më shumë se 20 emigrantë u mbytën, duke përfshirë edhe një fëmijë.
Dyzet e shtatë prej tyre u kthyen në Libi, me disa njoftime rreth gjendjes së rëndë pas kthimit të tyre të detyruar në Libi.
Ata thonë se janë mbyllur në qeli së bashku me qindra të burgosur të tjerë – një fat që po e priste Umarin dhe Halën, kur u sollën në një kamp në Libi.
Umar thotë se atyre u sillnin vetëm një gotë ujë të pijshëm çdo ditë.
Sipas statistikave të Kombeve të Bashkuara, që nga fillimi i qershorit, më shumë se 2300 njerëz janë kapur në Mesdhe nga rojet bregdetare libiane këtë vit dhe janë futur në kampe ku kushtet janë të neveritshme.
Vetëm kur Umar dhe Hala paguan shpërblimin me paratë e dërguara nga familjet e tyre në shtëpi, u liruan.
Dy javë më vonë, ata u kthyen me të njëjtën varkë druri në të cilën ata më parë u përpoqën të shkonin në Itali.
Ata u shoqëruan nga dy anije dhe një anije roje bregdetare libiane.
“Ishin të njëjtët njerëz me uniformë të cilët na kishin kthyer përpara,” thotë Umari.
“Unë jam i sigurt për këtë.” Nëse kjo është e vërtetë, kjo do të provonte fajësinë e rojes bregdetare libiane dhe se ata punojnë së bashku me kontrabandistët emigrantë.
Umari thotë se libianët e shoqëruan anijen e refugjatëve ndërsa po lundronin për në Itali dhe se në orën 4 të mëngjesit ata u transferuan në anijen e OJQ-së Aquarius, që i solli ata në Sicili.
Më 27 korrik 2017, ata më në fund ishin në Itali dhe u ekzaminuan nga mjekët në kampin e Trapanit.
Umar thotë se Hala kishte qenë shtatzënë katër ose pesë muajsh dhe se ajo u sëmur ditën e dytë në kamp dhe u dërgua në spital.
Ajo vdiq atje 48 orë më vonë. Umar thotë se vdiq nga lodhja dhe e varrosi në Sicili, në një varr pa emër.
Umar jeton tani në një hotel refugjatësh në Paris. Ai paraqiti kërkesën për azil më 11 shkurt dhe tani është duke pritur që ajo të miratohet.
Pas kësaj, thotë ai, ai do të duhet të mësojë të jetojë me ndjenjën e fajit që ka.
Por pyetja është: Kush tjetër ka faj për gjithçka që Umar ka qenë i detyruar të durojë?
Dhe përse njerëzit si Carola Rackete duhet të trajtohen si kriminelë për tërheqjen e njerëzve si Umar nga uji?
Gerald Knaus ka menduar për pyetje të tilla dhe për përmirësimin e politikave europiane të azilit, për vite me rradhë – dhe dëshiron të shohë një qasje pragmatike.
Fillimisht nga Austria, Knaus kryesoi Iniciativën Evropiane të Stabilitetit me bazë në Berlin dhe luajti një rol të rëndësishëm në marrëveshjen e refugjatëve të nënshkruar midis BE dhe Turqisë.
Ai thotë se nevojitet një debat serioz bashkë me synimet realiste, duke shtuar se BE nuk i ka ndjekur këto të fundit për vite me radhë.
Ai beson se ideja e shpërndarjes së emigrantëve anembanë BE-së sipas një sistemi kuotash nuk ka patur kurrë shans të ketë sukses.
Hapi i parë, thotë ai, është krijimi i një “koalicioni të gatishmërisë” që mund të japë një shembull të mirë. Knaus rekomandon krijimin e “qendrave të përbashkëta azili në vendet ku njerëzit mbërrijnë, vende ku të drejtat e njeriut respektohen dhe procedurat janë të shpejta dhe të drejta”.
Ai beson se Gjermania, Franca, Spanja dhe Greqia, të cilat kanë ndjerë efektet e migracionit të parregullt, mund të formojnë një bashkëpunim të menjëhershëm. Vetëm shumë pak vende, argumenton ai, kanë një interes në një sistem të shpërndarjes në mbarë BE-në, pa një politikë të kthimit nga qendrat e azilit në kufijtë e jashtëm.
Knaus është i bindur se pasi disa vende të vullnetshme të kenë demonstruar se sa të qëndrueshme janë qendrat europiane të azilit, të tjerët do të ndjekin shembullin.
“Vendet e para ku kemi nevojë të vendoim menjëherë procedura të shpejta janë ishujt grekë – dhe ata në Maltë ose Korsikë”.
Lampedusa, nga ana tjetër, është një vend i mirë për t’u parë se si funksionon politika cinike e migrimit në realitet.
Refugjatët arrijnë atje me barka pothuajse çdo ditë. Në dy javët e para të qershorit, rreth 400 njerëz arritën të përfundonin udhëtimin pa ndihmën e organizatave si Sea-Watch.
Salvatore Martello është kryebashkiaku i krahut të majtë të Lampedusës. “Unë jam një peshkatar”, thotë ai. “Ne peshkatarët kemi një besim: Ata në fatkeqësi duhet të shpëtohen”. Disa herë në dy vitet e fundit, ai i ka shkruar qeverisë në Romë për të kërkuar ndihmë.
Ai kurrë nuk ka marrë përgjigje. “Lampedusa nuk ekziston për qeverinë italiane”, thotë Martello. Ai thotë se Salvini po përdor këtë politikë për propagandë zgjedhore. Martello ka ngritur dy varreza detare në Lampedusa, një në vitin 2018 dhe tjetra në 2019.
“Ata që besojnë se asnjë emigrant nuk po vjen më, duhet t’i shohin ato varre”, thotë kryebashkiaku. Refugjatët që u sollën në breg nga Sea-Watch, u larguan nga Lampedusa të enjten e kaluar për në Sicili, ku ata mund të aplikojnë për azil.
Asnjë prej tyre nuk e di se çfarë planifikojnë të bëjnë pas kësaj. Isaac Hagan i Ganës dëshiron të bëhet futbollist profesionist.
Miku i tij Fréderic Samassi, i cili thotë se Carola Rackete i shpëtoi jetën, dëshiron të shkojë në shkollë dhe pastaj në universitet. “Pa një edukim, nuk mund të jem një person i vërtetë,” thotë ai. Dhe Rackete? Ajo do të paraqitet përsëri në gjyq, pas së cilit ajo shpreson të largohet nga Italia. Der Spiegel-TemA