Nga Luçiano Golemi/
“Kush jeton me fjalë dhe përkundet me ninulla fjalësh, s’ka pse ankohet e të na lëshojë britmat e veta të zakonta prej palloi”
Kështu shkruante Faik Konica në revistën Albania, në sesionin e saj të përmuajshëm prill-maj 1902.
Një sentencë që duket sikur është shkruar sot, plot 127 vite më pas, dhe që të sforcon mendjen ta rilexosh, bëlbëzosh, apo edhe gërmëzosh që ti shtrydhësh esencën dhe ta derdhësh në kupat e moralit të eruditëve të kudondodhur tanimë.
Konica u largua atje tej’ me brengën që Shqipërinë e tij, timen, tënden, nuk e pa ashtu siç donte, por brengës së tij iu gjegj ëndrra e një fryme të re që nuk do e linte këtë vend që ti shkruheshin mbi qivur fjalët ‘vdiq nga politikanët’.
45 vjet thuajse ndodhi, por edhe aty forcës despotike iu përgjigj ëndrra, ngjizur me mllefin e urrejtjen, por mbi të gjitha shpresën që vërvitej mbi kokat e gjithëskujt, si e bojëqiellta mbi tavalocë, por e çrregullt, si dorë fëmije që penelin e përdor për të spërkatur dhe jo piktuarar me logjikë të ftohtë e të stisur.
Më pas fituam demokracinë, e cila ngjasoi më shumë me një mutacion të neveritshëm (koha ka treguar mjaft) sesa me një alternative të re shpresdhënëse, formësuese, shtetndërtuese. Në kaq vite nuk pasur vetëm zi, natyrisht edhe përpjekje e sfoco të vërteta për të ndërtuar, por ato janë zbehur në tymnajën e dashakeqësisë për të prishur, tororisur njerëz dhe duke kënduar ninulla fjalësh, siç thotë Bej Konica, për “arritjet e mëdha”.
Kam qenë 16 vjeç kur ndodhi ‘Gërdeci’. Shihja pamjet në televizor dhe nuk e lëvizja kanalin televiziv derisa më ‘vijëzoheshin’ në kokë, zërat kumbues të folësve të lajmeve që informonin për numrat e viktimave me trend ne rrije. Ndërsa një vit më vonë, u liberalizuan vizat. Lajm sensacional, por që u fanit në të kalimtë të pikave kufitare, ku shumëkush kthehej pas nga autoritet për mungesë dokumentacioni e ca më shumë për mugesë informacioni e të ardhurash.
Tani që mendoj, liberalizimi i vizave na afroi me Europën, por na frustruoi duke na përplasur në fytyrë faktin se Unioni nuk ishte thjesht një hapësirë gjeografike, por një mendësi e re dhe vitale që kërkonte qasje ekonomike dhe forcë identitare shtetërore, që ne, një vend që renditeshim “të dytët pas Gjermanisë për rritje ekonomike”, ishim larg.
Më kujtohet edhe 21 Janari…, por s’kam asnjë fjalë që të përshkruaj ndjesitë që pata dhe kam ende.
Ja, kështu ngrihet dhe gremiset pushteti!
Disa kohë më vonë, kur refleksioni dhe revolta shpirtërore ishte ngritur piedestal mbi dhimbjen e shtypje ne nuk u hakmorrëm me pushtetin siç bënte ai me ne, por ndoqëm një tjetër rrugë. Atë rrugë që nuk i ka të kilomtetrat e saj të pafundëm të ndriçuar (se s’ka se si) dhe as është e asfaltuar krye-fund, por përditë rregullohet nga një fanar, ashtu siç digjen të tjerë, por vullneti që mos të mungojë drita vlen shumëçka.
Gjenerata e re ka akoma më shumë ide dhe forcë që ta bëjë të ndryshojë këtë vend, ai nuk ka ndryshuar pak, por duhet nje qasje frymëzuese, larg qurravitjeve dhe shprehjeve “Ky vend s’bëhet” Shqipëria ka nevojë për njerëz që më shumë se britmave ndjellakeqe, bërtet fort :”Ky vend bëhet dhe do të bëhet”
Ndjekim gjithmonë dritën, mbjellim shpresën, nuk harrojmë rrënjët!