Sot dhe nesër, në Tiranë do të mbahet mbledhja e Këshillit të Stabilizim Asocimit. Përfaqësuesi i Lartë i BE-së, Josep Borrell dhe komisioneri europian, Oliver Verhelyi do të jenë në Tiranë. Borrell do të takohet me kryeministrin, Edi Rama para se të kryesojë Këshillin e 12-të të Stabilizim Asocimit BE-Shqipëri që mbahet për herë të parë në Tiranë në 16 mars.
Shqipëria do të përfaqësohet nga kryeministri Edi Rama. Komosioni Evropian do të përfaqësohet nga Komisioneri për Fqinjësinë dhe Zgjerimin Oliver Várhelyi. Pas Këshillit, Përfaqësuesi i Lartë Borrell, Kryeministri Rama dhe Komisioneri Várhelyi do të mbajnë rreth orës 12:00 një konferencë të përbashkët për shtyp.
Në kuadër të mbledhjes së Këshillit të Stabilizim Asociimit është zbuluar edhe dokumenti me rekomandimet që Bashkimi Europian pritet t’i paraqesë Shqipërisë.
1-Vendi vazhdoi përpjekjet për të përmirësuar demokracinë dhe sundimin e ligjit, pavarësisht sfidave.
BE-ja kujton se funksionimi i duhur dhe pavarësia e institucioneve demokratike janë elemente thelbësore të një demokracie mirëfunksionale dhe një kusht kyç për anëtarësimin në BE. Duke vënë në dukje se mjedisi politik mbeti i karakterizuar nga polarizim i fortë, BE gjithashtu kujton se dialogu politik gjithëpërfshirës dhe konstruktiv në vend mbetet vendimtar për të avancojnë më tej. Për më tepër, BE-ja thekson nevojën për të garantuar transparencë në politikë-bërje, përfshirjen e proceseve të konsultimit dhe komunikimin efektiv të procesi i negociatave.
BE inkurajon autoritetet shqiptare për të vazhduar më tej ndjekja e të gjitha aspekteve të mbuluara nga gjetjet dhe rekomandimet e OSBE/ODIHR dhe të Komisionit të Venecias, veçanërisht me synimin për zgjedhjet e ardhshme dhe për të përmirësuar më tej transparencën e financimit të partive politike.
2 -BE-ja kujton se reforma në drejtësi është vendimtare për forcimin e shtetit të së drejtës, përmes konsolidimit të një gjyqësori plotësisht të pavarur, të paanshëm, të përgjegjshëm, efikas dhe profesional.
Reforma në drejtësi, duke përfshirë vazhdimin, zbatimi i procesit të vetingut, mbetet thelbësor. BE-ja mirëpret vazhdimin e funksionimit e Gjykatës së Lartë dhe Gjykatës Kushtetuese.
BE-ja vëren pozitivisht se emërimet më të fundit në Gjykatën Kushtetuese shënuan plotësimin e të gjitha vendeve vakante në Gjykatë, duke rritur kështu më tej aftësinë e Gjykatës për të kryer mandatin e saj. BE e mirëpret hartën e re gjyqësore qe është miratuar pas konsultimeve, për të adresuar ndikimin negativ të procedurave të gjata, numri i madh te rasteve të pashqyrtuara, dhe inkurajon zbatimin e shpejtë dhe solid në linjë me parimet e aksesit në drejtësi dhe transparencës.
BE-ja thekson rëndësinë e përparimit në emërimin dhe promovimi i magjistratëve të rinj për të plotësuar vendet vakante qe mbeten pas vetingut.
BE-ja mirëpret gjithashtu mbështetjen e gjerë politike të partive për zgjatjen e afatit kohor të mandatit kushtetues të organeve të vetingut dhe inkurajon autoritetet të sigurojnë të rregullt përfundimi i procesit në kohën më të shkurtër të mundshme.
3- Lufta kundër korrupsionit mbetet një nga çështjet më të ndjeshme.
BE-ja vlerëson përpjekjet e vazhdueshme të bëra për sa i përket historikut të hetimeve, ndjekjet penale dhe dënimet përfundimtare në luftën kundër korrupsionit, por rithekson se rritja e numrit të dënimet përfundimtare të zyrtarëve të nivelit të lartë mbetet një prioritet i rëndësishëm. Shqipëria duhet ta sigurojë këtë
SPAK të trajtojë më tej korrupsionin e nivelit të lartë, të rrisë stafin dhe burimet e tij
BE vlerëson se Gjykata ka dhënë disa vendime të rëndësishme përfundimtare për funksionarë në pozitat e larta, zyrtarët shtetërorë, duke përfshirë hetimet në lidhje me gjyqtarët dhe prokurorët e shkarkuar si rezultat i vetingut dhe nënvizon se zbatimi i vendimeve të formës së prerë të gjykatës mbetet thelbësor.
4- Emigrimi një tjetër shqetësim për Bashkimin Europian i cili kërcënon dhe me rikthimin e vizave
BE-ja vëren migrimi i parregullt vazhdon të jetë sfida kryesore në rajon, duke theksuar rëndësinë e luftës kundër kontrabandës dhe trafikimit të emigrantëve në qeniet njerëzore.
BE-ja vëren se numri i aplikimit për azil nga shqiptaret është rritur në 2021 dhe 2022 gjë që kërkon përpjekje të vazhdueshme dhe të qëndrueshme në bashkëpunim të ngushtë me shtetet anëtare të destinacionit, duke përfshirë adresimin e fenomenit të të miturve të pashoqëruar.
BE i bën thirrje Shqipërisë të marre masa më tej për të adresuar në mënyrë efektive çështjen, e emigrimit duke përfshirë adresimin e arsyeve të saj themelore, përmirësimin e kontrolleve kufitare dhe organizimin e fushatave të mëtejshme ndërgjegjësuese për të drejtat dhe detyrimet e udhëtimit pa viza.
BE do të vazhdojë të monitorojë çështjen, duke përfshirë edhe në kontekstin e mekanizmit të pezullimit të vizave.
5- BE kujton se lufta kundër krimit të organizuar mbetet një prioritet kyç për Shqipërinë.
BE i bën thirrje Shqipërisë që të intensifikojë luftën kundër trafikut të drogës. BE-ja vëren përparim të mirë në sekuestrimin, ngrirjen dhe konfiskimin e aseteve dhe i bën thirrje Shqipërisë të vazhdojë përpjekjet në këtë fushë. BE u bën thirrje autoriteteve shqiptare të sigurohen që hetimet financiare të jenë sistematike të shoqërojë procedimet penale që në fillim dhe të rrisë kapacitetin e policisë dhe prokurorisë në këtë aspekt. BE-ja thekson se pavarësisht disa përparimeve në vitin 2021, numri i dënimeve për pastrim parash mbetet i ulët.
Shqetësim i BE-së adresohet dhe te prodhimi i dokumenteve të indentifikimit. Në dokument shkruhet “BE thekson nevojën që Shqipëria të sigurojë standardet ndërkombëtare respektohen që rregullojnë prodhimin e dokumenteve të sigurta të identifikimit, duke përfshirë në lidhje me mbrojtjen e të dhënave personale”.
BE-ja vëren një pjesë të madhe të ekonomia mbetet informale dhe i kërkon Shqipërisë të vazhdojë përpjekjet e saj të koordinuara për të bërë progresi i koordinuar në adresimin e kësaj.