Nga Thanas Mustaqi
Legata jugosllave në Tiranë ka kërkuar hapjen e një agjencie detare në Durrës, bënte të ditur Enver Hoxha, sipas një kabllogrami të 9 korrikut 1956 të ambasadorit sovjetik në Tiranë.
Në përmbledhjen me dokumente të arkivave ruse, botuar në vitin 2003, është përshirë regjistrimi i një bisede sekrete, ku Enver Hoxha informon qeverinë sovjetike se legata jugosllave në Tiranë, ashtu si edhe më parë, vazhdonte të mbante lidhje me shtetas shqiptarë.
Sikurse dihet në vitin 1950, kur ishte ende gjallë diktatori sovjetik J.V. Stalin (1878-1953), në vitin 1950 u ndërprenë marrëdhëniet diplomatike midis Shqipërisë dhe Jugosllavisë, të cilat u rivendosën në mars 1954. PK e BS e kishte përjashtuar Jugosllavinë nga blloku socialist në vitin 1949.
Sinjalin e parë se udhëheqja e re sovjetike pas vdekjes së Stalinit po e ndryshonte kursin e mëparshëm në drejtim të Beogradit, Enver Hoxha e mori që në qershor të vitit 1954. Në fakt pati një “behar” të vogël në raportet midis Tiranës dhe Beogradit.
Por ato u acaruan së tepërmi pas konferencës së partisë së Tiranës (14-20 prill 1956) dhe Kongresit të 3-të të PPSH (25 maj – 3 qershor 1956). Pikërisht takimi i 9 korrikut 1956 të Enver Hoxhës me ambasadorin sovjetik Krilov, vjen pas këtyre dy ngjarjeve.
Dokumenti
Nga procesverbali i bisedës së ambasadorit të BRSS në RPSH, L. I. Krillov, me Sekretarin e Parë të KQ të PPSH Enver Hoxha, rreth raporteve shqiptare-jugosllave
9 korrik 1956. Sekret. Kopja nr. 1. Sekretari i Parë i KQ të PPSH, shoku Enver Hoxha më ftoi sot në shtëpi, dhe më bëri të ditur se kishte dëshirë të konsultohej me mua për ndërtimin e raporteve me Jugosllavinë…
Legata jugosllave ka ngritur problemin e hapjes së një agjencie të tyre detare në Durrës, me sebepin se një pjesë e madhe e ngarkesave me mallra hungareze, polake e çeke mendohet se do të dërgohen tashmë në Durrës nëpërmjet portit jugosllav të Rjekës. Por edhe Bashkimi Sovjetik, Bullgaria, Rumania, që bëjnë tregti me Shqipërinë duke qarkulluar një volum të madh mallrash nëpërmjet Durrësit, nuk kanë agjenci në këtë qytet.
Dihet, se kjo drejtohet kundër nesh, thotë Enver Hoxha. Po të mos jemi dakord, atëherë jugosllavët do të kenë edhe një motiv tjetër për të propaganduar kundër nesh. Po të mos jemi dakord, atëherë jugosllavët nuk do t’i lejojnë hungarezët, çekët dhe polakët të kalojnë transit nëpërmjet Rjekës, duke na fajësuar neve…