Nga Andi Haxhiu
Në grumbullin e dokumenteve të deklasifikuara nga presidenca Clinton gjendet edhe ky memorandum i dërguar nga Sekretari i Shtetit, Warren Christopher, drejtuar Presidentit Bill Clinton më 8 Shtator 1995.
Në përmbledhjen e tij për Presidentin Clinton, Sekretari i Shtetit Ëarren e bënë të qartë pozicionin e Presidentit të Republikës së Shqipërise në raport me Kosovën.
Duke i marrë parasysh deklaratat e Berishës, Ëarren Christopher konstaton se Sali Berisha e njeh Kosovën si entitet autonom brenda Serbisë.
Njëkohësisht, Sekretari i Shtetit Amerikan bën dallimin midis pozicioneve diametralisht të kundërta në mes Presidentit Berisha dhe Kryeministrit Aleksandër Meksi.
Për dallim nga kerkesa e Berishës për autonomi, Warren Christopher shkruan se kryeministri Meksi ishte i zëshëm në nevojën e Kosovës për pavarësi.
Për fund, në njërën ndër pikat përmbyllëse të sygjeruara nga Sekretari i Shtetit Ëarren Christopher, Shtëpia e Bardhë dhe Presidenti i SHBA-ve e forcojnë pozicionin e tyre pro-autonomisë së Kosovës nën Serbi. Ky pozicion i SHBA-ve në vitin 1995 qëndronte në linjë me Presidentin Shqiptar, Sali Berisha.
Rrjedhimisht, ky nuk është deformim i të vërtetës e as gjykim për pozicionin e Sali Berishës në raport me çështjen e Kosovës. Unë e kuptoj kontekstin dhe e kam të qartë pozicionin e tij në këtë situatë. Por, kjo shpërndarje e këtij memorandumi të deklasifikuar të Presidencës Clinton shërben si shpjegim i thjeshtë se historia nuk mund të rishkruhet në bazë të preferencave të atyre që duan ta ndërrojnë atë.
Sali Berisha nuk ka qenë e as nuk mund të jetë patriot. Ai mbetet njëra prej figurave qëndrore të politikës Shqiptare dhe njëri prej njerëzve më të rëndësishëm për Shqipërinë.
Por, dëshira e tij për protagonizëm politik dhe keqpërdorimi i kartës nacionaliste/populiste s’janë indikator për të matur dashninë e tij ndaj Kosovës.
Në fakt, më shumë se aq, janë indikator se si Berishës i duhej Kosova sa herë që donte ta largonte vëmendjen nga dështimet e tij.
E vërteta s’mund të ndryshohet nga fjalimet e fuqishme populiste, e as a nuk ndërrohet si rezultat i rrëfenjave folklorike të kryeministrit Haradinaj se si paska qajte Presidenti Berisha me xhaxhain e tij kur e ka pa Kosovën nga maja e kodrës.
Unë nuk gjykoj mbi fjalimet e shthurura të imagjinatës politike nëpër fushata zgjedhore. Unë gjykoj vetëm pozicionet zyrtare politike nëpër momente të caktuara politike. Në 1995, gati në shpërthimin e krizës së Kosovës, Presidenti Berisha zgjodhi të përkrahte autonominë e Kosovës në kuadër të Serbisë.
Kjo mbetet e vërtetë e pakontestueshme edhe e pa ndryshueshme. Ky dokument i deklasifikuar nuk e bën Berishën as argat të Milosheviçit e as tradhëtar të kombit Shqiptar, por ama edhe e delegjitimon atë të mbajë moral politik se si shpëtohet Kosova nga ata që ai sot po i etiketon si “argatë” të Serbisë.
Sepse, i dashur President Berisha, ironikisht, në një moment në histori, me dashje ose pa dashje, ju e përkrahët një dëshirë të Serbisë për ta mbajtur Kosovën përbrenda saj. E këtë duhet ta mbash në ndërgjegjen tende…
P.S. Më poshtë e gjeni:
a) Memorandumin e Warren Christopher në formë linku që ju drejton të dokumenti i plotë;
b) Sugjerimin për pikat e takimit dhe konstatimin e Sekretarit të Shtetit së Presidenti i Republikës së Shqipërisë është pro autonomisë e jo pavarësisë;
c) Diskutimin e Presidentëve Clinton dhe Berisha. Në diskutim Clinton e qartëson pozicionin e SHBA-ve pro forcimit të autonomisë dhe Presidenti Berisha në asnjë moment nuk e proklamon nevojën e Kosovës për Pavarësi.
Mos harroni, në vitet 2007-8 ka qenë lehtë me fol për Pavarësinë e Kosovës. Ama jo edhe gjatë të 90-tave…